Elk jaar komen er in Nederland veel ZZP’ers bij. Een deel van hen doet hetzelfde werk als een gewone werknemer, waardoor schijnconstructies ontstonden. Zo zouden ZZP’ers vaak te lang op een vaste locatie voor dezelfde opdrachtgever werken en ook alle regels en aanwijzingen van die opdrachtgever opvolgen. De Belastingdienst, die controleert of iemand echt ZZP'er is, vond het lastig te controleren onder de huidige regelgeving. Daarom gaat het VAR-systeem op de schop en komt er een nieuwe wet: de Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA).

Verschil moet er zijn

Een zelfstandige dient nu heel duidelijk te maken dat hij of zij als zelfstandig ondernemer werkt. Een consultant neemt dus zijn eigen laptop mee naar een opdrachtgever en mag geen gebruik maken van het materiaal van het bedrijf dat hem inhuurt. Dat lijkt extreem, maar dat geldt ook voor de timmerman die zijn eigen hamer meeneemt. Er moet dus duidelijk een verschil zijn. Vanaf 1 mei 2016 worden deze en andere zaken vastgelegd in een modelovereenkomst tussen de opdrachtgever en ZZP’er. Dat betekent extra administratie om boetes en naheffingen te voorkomen. Tot mei 2017 wordt er nog soepel met de nieuwe wet omgegaan, daarna is het menens.

Veel rompslomp

Inmiddels zijn er op de website van de Belastingdienst vele soorten modelovereenkomsten voor diverse beroepsgroepen beschikbaar. In deze overeenkomsten staat expliciet vermeld dat het niet om een ‘normale dienstbetrekking’ gaat. En er zijn nogal wat voorbeelden van beroepen en specifieke situaties te bedenken. Als er voor bepaalde werkzaamheden nog geen modelovereenkomst bestaat, dan dient de ZZP’er deze samen met zijn opdrachtgever op te stellen en de overeenkomst vervolgens door de Belastingdienst goed te laten keuren. Veel rompslomp, dus.

Tegen uitbuiting

Volgens ZZP-organisaties zal door deze rompslomp de vraag naar ZZP’ers afnemen en zullen uitzendkrachten de overhand krijgen bij bedrijven. Er moet straks bij elke opdracht apart gekeken worden hoe bepaalde zaken worden vastgelegd en nagekomen. Deze nieuwe regelgeving zou ZZP’ers ook moeten beschermen tegen uitbuiting, wat in sommige sectoren voorkomt. We kennen allemaal de verhalen van thuiszorgmedewerkers of postbodes, die eerst werden ontslagen, om daarna hetzelfde werk als zelfstandige te gaan doen tegen slechtere condities. Maar dit betreft zeker niet de meerderheid. De ZZP’er met veel verschillende opdrachtgevers en duidelijke werkzaamheden waarvoor hij of zij wordt ingehuurd, hoeft in elk geval niets te vrezen.

Bronnen: Trouw.nl en ZZP Café van 17 maart 2016